بررسی علل بروز خونریزی مقعدی و خون در مدفوع
به طور کلی می توان عوامل متعددی را در بروز خونریزی مقعدی موثر دانست که در ذیل به آن می پردازیم.
- سرطان مقعد
- شکاف مقعد (پارگی پوست مقعد)
- آنژیودیسپلازی (ناهنجاری رگ های خونی نزدیک روده ها)
- دیورتیکولوز (برآمدگی های کوچکی که روی دیواره روده ها تشکیل می شود)
- در هم رفتگی روده (وارد شدن بخشی از روده در بخش دیگر)
- کولیت ناشی از کم خونی (التهاب روده بزرگ به علت کاهش جریان خون)
- سرطان روده
- پولیپ روده
- یبوست
- بیماری کرون
- اسهال
- مسمومیت غذایی
- هموروئید (بواسیر)
- التهاب مقعد
- کولیت کاذب (التهاب روده بزرگ بواسطه عفونت)
- پرتو درمانی (رادیوتراپی یا اشعه درمانی)
- پرولاپس مقعد (بیرون زدن مقعد از جای طبیعی آن)
- سندرم زخم مقعدی منفرد (ایجاد زخم بر روی دیواره مقعد)
- کولیت اولسراتیو (کولیت زخمی)
آنچه مسلم است بواسیر یا هموروئید یکی از شایع ترین دلایل بروز خونریزی مقعدی به شمار می آید چرا که بر اثر بروز این بیماری رگ های مقعدی برجسته می شود، در بیماری بواسیر در بیشتر موارد پس از دفع مدفوع، خون دفع می شود، در واقع خون از مدفوع جدا ست و خیلی با آن مخلوط نشده است. به طور کلی حدود ۹۹ درصد موارد خونریزی مقعد، به دلیل بروز بیماری بواسیر می باشد.
از دیگر بیماری های شایع که مشابه همین علامت یعنی دفع خون از مدفوع را دارد، شقاق های مقعدی است که به دلیل پارگی های ریز اطراف مقعد ایجاد می شوند. این بیماری به دلیل یبوست های طولانی و ایجاد فشار پی در پی برای دفع مدفوع ایجاد می شود.
در مورد خونریزی های مدفوعی که خون و مدفوع کاملا با هم مخلوط می شوند، شایع ترین علت اسهال های خونی عفونی است و البته دو بیماری مهم یعنی کولیت زخمی و سرطان روده بزرگ از علل خونریزی طولانی مدت مدفوعی محسوب می شود.
بدیهی است از جمله بیماری های بسیار شایعی که خونریزی از مدفوع ایجاد می کنند میکروب ها و انگل ها هستند، اسهال های خونی که به دلیل این عوامل ایجاد می شوند معمولا سیر حادی دارند یعنی طی چند روز ایجاد می شود و فرد را دچار اسهال شدید همراه دفع خون می کند. اسهال خونی به راحتی قابل درمان بوده ، به گونه ای که می توان با مصرف آنتی بیوتیک به نتیجه مطلوب دست یافت.
کولیت زخمی، بیماری خود ایمنی است که در آن مخاط روده بزرگ با هجوم سلول های دفاعی زخم شده و بیمار دچار درد شکم، اسهال و خونریزی می شود. این بیماری سیر مزمنی دارد و تا سال ها فرد را به مشکل می اندازد و بیمار باید دارو مصرف کند.
به دلیل شیوع سرطان روده بزرگ و قابل علاج بودن آن هر گونه خونریزی مدفوعی نیازمند انجام کولونوسکوپی است تا پزشک از سلامت روده بزرگ مطمئن شود.
خوشبختانه در سال های اخیر با تحصیل تعداد زیادی از پزشکان در رشته فوق تخصصی گوارش انجام کولونوسکوپی کامل میسر شده است.
تاکید بر این نکته ضروری است که در صورت تشخیص زودرس سرطان کولون این بیماری با انجام جراحی کاملا درمان و باعث بهبود کامل بیمار و عمر طولانی او می شود و تنها راه تشخیص زودرس این بیماری انجام کولونوسکوپی کامل به دست یک پزشک ماهر است.
اگر چه درد شکم، تغییر اجابت مزاج و خونریزی مدفوعی علائم سه گانه سرطان روده بزرگ هستند ولی باید به خاطر داشت که ممکن است یک بیمار فقط دارای درد شکم باشد و سایر علایم را نداشته باشد. کاهش وزن به خصوص در افراد مسن همیشه باید مورد توجه قرار بگیرد.
باید توجه داشت که خونریزی مقعدی در اکثر موارد به صورت خون موجود در مدفوع، بر روی دستمال توالت و یا کاسه توالت ظاهر می شود. رنگ خون ناشی از خونریزی مقعدی از قرمز روشن تا قهوه ای تیره متغیر می باشد.
باید توجه داشت که چنانچه رنگ خون ، قرمز روشن باشد و بلافاصله بعد از دفع مدفوع دیده شود و همچنین در گذشته فرد سابقه ابتلا به بواسیر را نیز داشته باشد، می توان از طریق روش های مختلف این مهم را کنترل کرد، اما اگر این خونریزی به سادگی قطع نشود، باید به صورت اورژانسی به پزشک مراجعه شود تا پس از انجام معاینات و بررسی های لازم علت آن را مشخص شود.
