عمل شقاق مقعدی (جراحی فیشر) + مراقبت‌های بعد از عمل

معمولا نیاز به استفاده از روش‌های پزشکی مثل لیزر و جراحی شقاق، زمانی است که این عارضه بعد از گذشت ۲ تا ۴ هفته بهبود پیدا نکند و علائم روز به روز بدتر شوند. عمل جراحی شقاق هم به چندین روش مختلف انجام می‌شود که با توجه به میزان گسترش بیماری، یکی از این روش‌ها پیشنهاد داده می‌شود:

یکی از آزاردهنده ترین بیماری‌های نشیمنگاهی شقاق یا فیشر مقعد است که فرد مبتلا به آن متحمل درد و ناراحتی زیادی می‌شود. زخم مقعد یا همان فیشر، با گذشت زمان تا ناحیه مخاطی گسترش می‌یابد و عمیق تر می‌شود که در اینصورت به آن فیشر مزمن گفته می‌شود و تنها راه درمان شقاق مزمن، جراحی و لیزر است.

بیشتر بخوانید: شقاق چیست؟

عمل جراحی شقاق به روش اسفنکتروتومی

عمل جراحی شقاق به روش اسفنکتروتومی از موثرترین روش‌های جراحی این عارضه است که البته ممکن است با عوارضی همراه باشد. عضلات اسفنکتر وظیفه کنترل دریچه مقعد را به عهده دارند.

در این جراحی برای کاهش فشار و رفع انقباض عضلات اسفنکتر ناحیه مقعد، برشی روی این عضلات ایجاد می‌شود و در نتیجه با کاهش فشار و انقباض در عضلات ناحیه رکتوم، این بیماری بهبود می‌یابد. فرد بعد از این عمل شاهد کاهش قابل توجه درد شقاق خواهد بود.

عمل شقاق به روش اسفنکتروتومی معمولا تحت بیهوشی، بی حسی عمومی (کمر به پایین) یا بی حسی موضعی (ناحیه مقعد)، در بیمارستان انجام می‌شود و معمولا نیازی به بستری شدن بعد از عمل نیست.

این روش‌ زمانی توسط دکتر شقاق تجویز می‌شود، که شما سایر درمان‌ها مثل بوتاکس را امتحان کردید اما نتیجه نگرفتید.

جراحی اسفنکتروتومی به دو روش باز و بسته انجام می‌شود که تفاوت آن‌ها در باز گذاشتن محل جراحی یا بستن آن بوسیله بخیه است.

در اسفنکتروتومی باز پزشک جراح یک برش در پوست ناحیه مقعد ایجاد می‌کند تا بتواند عضله اسفنکتر را ببیند و محل برش برای بهبودی باز می‌ماند.

اما در اسفنکتروتومی بسته، جراح تیغه‌ای را از زیر پوست شما عبور می‌دهد تا به عضله برسد و آن را برش دهد. ریسک آسیب به سایر بافت‌ها خصوصا روده در این روش بالا است.

مراحل و عوارض بعد از جراحی اسفنکتروتومی شقاق

تا ترمیم کامل محل جراحی شقاق حدود ۴ تا ۶ هفته زمان لازم است، اما بعد از حدود ۲ هفته فرد می‌تواند به فعالیت‌های خود مثل رفتن به سرکار برگردد.

انجام این جراحی با ریسک ایجاد آسیب در عضلات اسفنکتر و بی اختیاری مدفوع و گاز همراه است. تقریباً از هر ۱۰ نفر، سه نفر ممکن است در کنترل گاز و مدفوع مشکل داشته باشند. بسته به نوع آسیب، بی اختیاری می‌تواند موقتی یا دائمی باشد.

همچنین احساس درد، دفع سخت و خونریزی تا یک هفته بعد از جراحی اسفنکتروتومی شقاق طبیعی است و به مرور زمان بهبود می‌یابد.

سایر عوارض احتمالی شامل ایجاد عفونت در محل جراحی است که در صورت درمان نشدن می‌تواند به آبسه یا فیستول تبدیل شود.

عمل شقاق به روش فیشرکتومی

عمل شقاق به روش فیشرکتومی معمولا همراه با بوتاکس انجام می‌شود و در آن پوست آسیب دیده ناحیه اطراف مقعد برش داده شده و حذف می‌شود. ناحیه‌ای که پوست آن برداشته شده به مرور ترمیم و در نهایت بیماری درمان می شود.

فلپ پیشرفته

جراحی شقاق به روش فلپ معمولا پیشنهاد نمی‌شود و تنها در مواردی که سایر روش‌های درمان نتیجه بخش نباشند، کاربرد دارد. در این عمل نوعی پیوند پوست از ناحیه سالم مقعد به ناحیه آسیب دیده انجام می‌شود تا شانس بهبود زخم شقاق افزایش یابد. این درمان به اندازه اسفنکتروتومی داخلی جانبی موثر نیست، اما احتمال کمتری دارد که باعث بی اختیاری شود.

عمل لیزر شقاق (فیشر)

بسیاری از افراد به دلیل ترس از جراحی و عوارضی که می‌تواند داشته باشد، درمان شقاق را به تاخیر می‌اندارند. یکی از بهترین روش‌های عمل سرپایی شقاق یا فیشر، لیزر درمانی است. عمل لیزر شقاق بصورت سرپایی و با بی حسی موضعی انجام می‌شود و نیازی به بستری شدن و گذراندن دوران نقاهت طولانی نمی‌باشد.

بهترین روش درمان شقاق با لیزر است که هیچگونه عوارضی را به دنبال ندارد و در کمتر از نیم ساعت بصورت سرپایی و در کلینیک انجام می‌شود.

آیا بوتاکس هم جزو روش‌های جراحی است؟

بوتاکس در حقیقت نوعی سم بوتولینوم است که به منظور کاهش اسپاسم عضلانی در نواحی اطراف زخم شقاق تزریق می‌شود. این ماده که تحت بی حسی تزریق می‌شود، با کاهش فشار و اسپاسم مقعد به بهبود بیماری کمک می‌کند. اما برخلاف تصور بسیاری از مبتلایان، بوتاکس تنها یک تزریق است و جزو روش‌های عمل جراحی فیشر به شمار نمی‌رود.

ار این روش گاهی همراه با روش اسفنکتروتومی استفاده می‌شود تا تاثیر آن بیشتر شود.

مراقبت‌های بعد عمل شقاق چگونه است؟

معمولا بعد از عمل بیماران دچار عود مجدد نمی‌شوند و این روش‌های جراحی موفقیت آمیز است. اما نکته ای که باید به آن توجه ویژه ای شود، مراقبت بعد از عمل شقاق است که توسط دکتر شقاق توصیه می‌شود و نقش موثری در جلوگیری از عود مجدد و عوارض جراحی دارد. رعایت نکات زیر این خطرات را کاهش خواهد داد:

تغییر سبک زندگی: کم تحرکی و نشستن زیاد، تغذیه نامناسب و عدم ورزش و تحرک، ناشی از سبک زندگی غلط است و می تواند یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد این عارضه باشد. بنابراین گاهی ایجاد تغییراتی مثل ورزش کردن و رعایت رژیم غذایی می تواند در پیشگیری و یا تسریع روند درمان این عارضه تاثیرگذار باشد.

حمام سیتز: این حمام برای رفع التهاب و عفونت ناحیه مقعد استفاده می‌شود. در حمام سیتز باید تمام ناحیه نشیمنگاهی را به مدت ۱۵ دقیقه در لگن آب گرم قرار دهید تا با افزایش گردش خون التهابات از بین برود و بیماری بهبود یابد.

مراقبت از زخم: مراقبت از زخم بعد عمل، برای جلوگیری از ایجاد عفونت امری ضروری به حساب می‌آید. بنابراین از تحریک زخم با اصلاح و یا پوشیدن لباس های تنگ و نامناسب پیشگیری کنید.

مصرف فیبر: فیبر یکی از بهترین مکمل های غذایی برای رفع یبوست است که در انواع سبزیجات و میوه‌ها وجود دارد و باید بصورت روزانه مصرف شود.

نوشیدن آب کافی: نوشیدن آب به هیدراته نگه داشتن بدن و افزایش حرکات روده ای کمک می‌کند و مانع از سفت و خشک شدن مدفوع می‌شود. به همین دلیل نوشیدن آب بعد از جراحی شقاق به شدت توصیه می‌شود.

مصرف دارو: استفاده از داروهای مسکن و آنتی بیتوتیک طبق دستور پزشک نکته مهمی است و برای کاهش درد و عفونت حتما باید آن را رعایت کنید.

بخشی از مقاله: https://www.nhs.uk/conditions/anal-fissure/treatment/

سوالات متداول جراحی فیشر