علت سوزش مقعد بعد از دفع و درمان خانگی و دارویی

چرا مقعدم هنگام مدفوع می‌سوزد؟ این سوالی است که بسیاری از مردم دارند، اما اغلب آن را با صدای بلند نمی‌پرسند. حقیقت این است که سوزش مقعد بعد از دفع، برای اکثر مردم در یک مقطع زمانی اتفاق می‌افتد و معمولا خود به خود از بین می‌رود. اما در ناحیه آنورکتال چه اتفاقی می‌افتد که باعث احساس سوزش می‌شود؟ اگر همزمان با این عارضه خونریزی، درد و خارش مقعد را هم تجربه می‌کنید، باید برای بررسی علت و درمان این عارضه از پزشک کمک بگیرید.

علت سوزش مقعد در مردان و زنان

شرایطی که باعث ایجاد احساس سوزش هنگام دفع مدفوع می‌شود، می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در ادامه شایع‌ترین علل سوزش مقعدی در مردان و زنان را بطور کامل بررسی خواهیم کرد:

غذاهای تند و محرک‌ها

غذاهایی با تندی شدید حاوی ماده‌ای به نام کپسایسین هستند که می‌توانند باعث تحریک روده، رکتوم و پوشش مقعدی شوند. در حالی که همراه با مدفوع از بدن خارج می‌شود. همچنین مصرف این خوراکی‌ها هم می‌توانند باعث احساس سوزش شوند:

• مصرف بیش از حد الکل
• کافئین
• شیرین کننده‌های مصنوعی
• سوء مصرف ملین
• داروهای مکمل

اسهال (مدفوع شل)

اگر در طول روز بیش از سه مرتبه مدفوع شل و آبکی دفع کنید، نشان دهنده اسهال است و این عارضه می‌تواند پوشش ظریف مجرای مقعدی را تحریک کند و در نتیجه باعث ایجاد احساس سوزش مقعد بعد از دفع شود.

همچنین اسهال روند هضم را تسریع می‌کند، بنابراین غذاها اغلب به طور کامل تجزیه نمی‌شوند. این بدان معنی است که اسیدهای معده، آنزیم‌های گوارشی و صفرا ممکن است همچنان در اسهال وجود داشته باشند. اینها می‌توانند به بافت‌ها آسیب برسانند و باعث ایجاد احساس سوزش در راست روده در حین یا بعد از اجابت مزاج شوند.

یبوست و مدفوع سفت

یبوست به وضعیتی گفته می‌شود که در آن حرکات روده کاهش پیدا کند. اگر حداقل هر سه روز یک بار مدفوع می‌کنید و فشار بیشتری برای دفع مدفوع سفت وارد می‌کنید، احتمالا به یبوست مبتلا شده‌اید. عبور مدفوع سفت باعث تحریک پوست یا مخاط اطراف و داخل مقعد می‌شود و ممکن است علائمی مثل خارش و سوزش مقعد ایجاد کند.

مرتبط: راه‌های درمان یبوست

شقاق مقعد

در نتیجه یبوست و عبور مدفوع سخت، کشیدگی یا بریدگی‌های جزئی در نقطه خروجی پوشش مقعد شما ایجاد می‌شود. این پارگی باعث درد شدید می‌شود که ممکن است گاهی اوقات به عنوان یک احساس سوزش احساس شود.

برای مشاهده مطلب شقاق چیست و همچنین روش‌های درمان شقاق مقعدی می‌توانید به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

آلرژی یا عدم تحمل غذایی

هنگامی که روده کوچک ترکیب یا ماده‌ای را حس کند که به آن حساسیت دارد، یک پاسخ ایمنی اغراق آمیز را ایجاد می‌کند. یکی از پاسخ ها اسهال است. سیستم ایمنی، سیستم گوارش را تحریک می کند تا محرک را در سریع ترین زمان ممکن از بین ببرد. این محرک‌ها در زمان دفع سریع ممکن است باعث ایجاد سوزش مدفوع شوند.

هموروئید یا بواسیر

بواسیر یا هموروئید چیست؟ وریدهای متورم داخل و اطراف مقعد هستند که به دلیل ایجاد فشار و تحریک زیاد دچار تورم و پارگی شده‌اند. این عروق بواسیری معمولا باعث ایجاد خونریزی و علائم دردناک در ناحیه رکتوم می‌شوند که احساس درد و سوزش مقعد یکی از آنهاست.

معمولا علائم هموروئید خارجی از نوع داخلی شدیدتر است و به همین دلیل بیماران تمایل دارند هرچه سریع‌تر این عارضه را درمان کنند. برای آشنایی با روش‌های درمان هموروئید می‌توانید به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

آسیب به مقعد

فعالیت‌هایی که به پوشش مقعد آسیب می‌زند هم می‌تواند باعث ایجاد سوزش در آنال شود. خاراندن مقعد به دلیل آلودگی به کرم و انگل، داشتن رابطه مقعدی بدون رعایت نکات بهداشتی از جمله موارد شایعی هستند که منجر به خارش و سوزش در مقعد می‌شوند.

سرطان کولورکتال

این یکی از شرایط تهدید کننده زندگی است که یکی از علائم آن احساس سوزش مدفوع است. اگر پولیپ‌ها در ناحیه رکتوم شما وجود داشته باشد، در صورت وجود عوامل خطر، ممکن است در نهایت تبدیل به سرطان کولون شوند.

پولیپ‌ها علاوه بر این باعث خونریزی و ترشحات مقعدی، تغییر حرکات روده، درد همراه با مدفوع، کاهش وزن و غیره به عنوان علائم خود می‌شوند. گاهی اوقات نیز ممکن است بدون علامت باشند.

بیماری التهابی روده (IBD)

بیماری کرون و کولیت اولسراتیو دو بیماری هستند که باعث التهاب در پوشش داخلی روده می‌شوند. آنها علاوه بر احساس سوزش مقعد بعد از دفع، باعث مدفوع خونی، تغییر حرکات روده، بی اختیاری مدفوع، درد شکم، گرفتگی عضلات و غیره می‌شوند.

عفونت‌های مقاربتی

برخی از عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس و غیره می‌توانند از طریق رابطه جنسی مقعدی محافظت نشده به مقعد زنان و مردان منتقل شوند. این عفونت‌ها باعث التهاب پوشش مقعد می‌شوند و در نتیجه مدفوع همراه با احساس سوزش ایجاد می‌شود.

زگیل مقعد

زگیل مقعد می‌تواند به دلیل ابتلا به عفونت یا ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد شود و نواحی تناسلی و مقعد را درگیر کند. گاهی این زگیل‌ها هنگام مدفوع باعث درد و سوزش مقعدی می‌شوند. عفونت HPV نیز یک بیماری مقاربتی است، اما در شرایط مساعد، حتی می‌تواند منجر به سرطان مقعد شود.

راه‌های درمان سوزش مقعد

اگر ناراحتی شما بیش از دو روز طول کشید و نتوانستید علت آن را شناسایی کنید یا عوامل خطر دیگری مانند هموروئید، شقاق مقعد، بیماری‌های مقاربتی و غیره داشتید، برای شناسایی و رفع مشکل باید حتما از پزشک کمک بگیرید.

شما به طور کامل معاینه خواهید شد تا علت سوزش مقعد مشخص شود. درمان سوزش مقعد در حین مدفوع و بعد از آن، علت محور است. به این معنی که بعد از مشخص شدن علت پزشک با توجه به شرایط بیمار، روش درمان را تعیین می‌کند.

• برای اسهال، آنتی بیوتیک تجویز می‌شود. جدای از آن، مقدار کافی مایعات و محلول آبرسانی خوراکی بنوشید تا مایعات و الکترولیت‌های از دست رفته را دوباره پر کنید. هنگامی که اسهال درمان شد، احساس سوزش مدفوع نیز کاهش می‌یابد.
  
• برای یبوست، مایعات فراوان بنوشید و غذاهای غنی از فیبر مصرف کنید. ملین‌ها نیز برای کاهش حرکات روده شما تجویز می شوند. برای اجابت مزاج بهتر به طور منظم ورزش کنید.
  
• اگر عفونت موضعی در ناحیه مقعد باعث احساس سوزش شود، آنتی بیوتیک‌های موضعی و خوراکی تجویز می‌شود. در صورت وجود شقاق مقعدی، داروهای بی حس کننده موضعی مانند لیدوکائین یا بنزوکائین و نیترات‌های موضعی برای مصرف موضعی تجویز می‌شوند.
  
• این کار احساس سوزش یا درد شما را تا حد زیادی تسکین می‌دهد. حمام سیتز، نرم کننده‌های مدفوع، رژیم غذایی پرفیبر و هیدراتاسیون به تسکین علائم کمک می‌کند.
• همچنین می‌توان از پمادهای ضد عفونی کننده استفاده کرد.
• در صورت زگیل یا پولیپ، جراح شما ممکن است آنها را با جراحی یا با لیزر و کرایوتراپی بردارد.
• اگر بیماری‌های مقاربتی دلیل احساس سوزش شما باشد، پزشک معالجتان برای شما دارو و آنتی بیوتیک تجویز می‌کند.

درمان خانگی سوزش مقعد

همچنین مراحلی وجود دارد که میتواند به تسکین سریع ناراحتی و سوزش مقعد کمک کند. این روش‌ها به راحتی در خانه قابل اجرا هستند:

• منطقه را تمیز نگه دارید، تمیز نگه داشتن مقعد از هرگونه ماده مدفوعی مهم است، اما از استفاده از صابون هایی که می توانند پوست حساس را بیشتر تحریک کنند خودداری کنید.
• آب گرم می‌تواند معجزه کند. سعی کنید یک حمام سیتز بگیرید و در یک وان کم عمق آب گرم به مدت ۱۵ دقیقه چندین بار در روز بشینید تا مقعد التهابات مقعد کاهش پیدا کند. 
• از دستمال خشک و زبر استفاده نکنید. در عوض، یک حوله مرطوب را امتحان کنید که در امتداد پوست می‌لغزد و باعث کشیدگی آن نمی‌شود. مطمئن شوید که حاوی الکل نباشد، که باعث تشدید خشکی پوست می‌شود.

دارو و پماد برای درمان سوزش مقعد

از یک کرم یا پماد که یک مانع محافظ ایجاد می‌کند، استفاده کنید. استفاده از کرم می‌تواند به محافظت از پوست حساس شما هنگام عبور مدفوع کمک کند و ناراحتی و سوزش مقعد را کاهش دهد. پزشک شما ممکن است یک کرم تجویزی یا یک پماد بدون نسخه را توصیه کند که احتمالا شامل یکی از موارد زیر است:

• پماد لیدوکائین
• پماد هیدروکورتیزون
• پماد نیتروگلیسیرین
• پماد رکتول
• پماد آنتی هموروئید

البته درمان‌های خانگی و دارویی سوزش مقعد، فقط به کاهش موقت علائم کمک می‌کنند و به عنوان درمان اصلی و دائمی شناخته نمی‌شوند.