تنگی مقعد یک وضعیت ناشایع و ناراحت کننده است که می‌تواند دفع مدفوع را دشوار کند. این وضعیت که به معنی باریک شدن کانال مقعدی است، دفع مدفوع را با مشکل مواجه می‌کند و در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. تنگ شدن مقعد زمانی رخ می‌دهد که عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی که وظیفه کنترل مدفوع را به عهده دارند، دچار انقباض شوند.
زمانی که کانال مقعد دچار تنگی شود، مدفوع به سختی از آن عبور کرده و باریک می‌شود و شکل عادی خود را از دست می‌دهد. این وضعیت اغلب به جای اسفنکتر خارجی که یک عضله ارادی است و فرد می‌تواند آن را کنترل کند، اسفنکتر داخلی (غیر ارادی) را درگیر می‌کند.
علت تنگی مقعد چیست؟
در اکثر موارد، تنگی مقعد با تشکیل بافت اسکار مرتبط است که ممکن است پس از ایجاد ضربه یا جراحی بیماری‌های شقاق و هموروئید رخ دهد. البته اگر درمان شقاق و هموروئید با لیزر انجام شود، احتمال بروز چنین عوارضی به صفر نزدیک می‌شود. سایر علل احتمالی تنگ شدن مقعد عبارتند از:
می‌توانید برای مشاهده مطالب لیزر شقاق و لیزر بواسیر به صفحات مربوطه مراجعه کنید.
- یک ناهنجاری مادرزادی
- بیماری مقاربتی
- عفونت رکتوم
- یبوستهای مکرر و مزمن
- بیماری‌های التهابی روده مثل کرون و کولیت
- اسهال مزمن
- ایجاد پارگی‌‌‌های عمقی یا شقاق در مقعد
- سوختگی و زخم
- پرتو درمانی
تنگی مقعد در نوزادان به چه دلیل است؟
با توجه به اینکه یکی از عوامل تنگ شدن مقعد وراثت است، بروز این عارضه در کودکان و نوزادان هم شایع است. اما تشخیص آن کار آسانی نیست، چون علائم اختصاصی ندارد. معاینه بالینی و اولیه در نوزادان و کودکان می‌تواند به تشخیص به موقع و درمان تنگی مقعد کمک کند.
درک این نکته مهم است که این عوامل به خودی خود منجر به تنگ شدن مقعد نمی‌شوند، اما ایجاد بافت اسکار که ممکن است در کانال مقعد ایجاد شود می‌تواند. بافت اسکار به اندازه بافت عضلانی سالم انعطاف پذیر نیست و در صورت تجمع می تواند کانال مقعد را محدود کند.
علائم تنگ شدن مقعد
علائم تنگ شدن مقعد معمولا در ابتدا جزئی به نظر می‌رسد اما ممکن است با گذشت زمان بدتر شود. این علائم عبارتند از:
- یبوست و زور زدن هنگام اجابت مزاج
- درد در هنگام اجابت مزاج
- مدفوع هایی که باریک هستند و مانند گلوله از هم جدا می‌شوند.
- خون قرمز روشن در توالت بعد از اجابت مزاج
- بیماری کرون، یک بیماری التهابی روده است که می‌تواند علائمی مشابه با تنگ شدن مقعد ایجاد کند.
تشخیص
تشخیص این عارضه نسبتاً ساده است. در بیشتر موارد، این وضعیت با بررسی علائم و سابقه پزشکی، علاوه بر انجام یک معاینه فیزیکی یا دیداری مختصر تأیید می‌شود. البته برای تایید تشخیص، علاوه بر معاینه بالینی ممکن است است عکس و ام آر آی نیز تجویز شود.
درمان تنگی مقعد
این عارضه بر اساس شدت به سه دسته خفیف، متوسط و شدید تقسیم می‌شود. بنابراین با توجه به شدت وضعیت بیماری، درمان تنگی مقعد ممکن است با روش‌های غیر جراحی مثل دیلاتاسیون و یا روش‌های جراحی انجام شود.
درمان‌های بدون جراحی
اگر این عارضه خفیف باشد، ممکن است با روش‌های زیر درمان شود:
- استفاده از ملین‌ها و نرم کننده‌های مدفوع
- رژیم غذایی پر فیبر
- دیلاتاسیون یا گشاد کننده‌های مقعد:این راهی برای کمک به کشیده شدن کانال مقعدی است. برای تنگی خفیف، این کار با قرار دادن انگشت یا گشادکننده در داخل مقعد، ۲ بار در روز و تقریبا به مدت ۲ ماه در بیمارستان یا مطب انجام می‌شود.
عمل تنگی مقعد
بسیاری از موارد تنگ شدن مقعد متوسط تا شدید هستند و به جراحی نیاز دارند. روش‌های رایج عمل تنگی مقعد به شرح زیر است:
اسفنکتروتومی: در این روش با ایجاد یک برش در اسفنکتر، انقباض عضلات را کاهش می‌دهند و به درمان این عارضه کمک می‌کنند.
آنوپلاستی: اگر عامل این بیماری جراحی‌های پیشین باشد، با روش آنوپلاستی به اصلاح فرم مقعد و درمان تنگی مقعد می‌پردازند.
لیزر: یکی از روش‌های نوین عمل تنگی مقعد با لیزر است که هیچ عوارضی نداشته و با اشعه مستقیم لیزر در زمانی کوتاه و بدون بیهوشی انجام می‌شود.
مراقبت های بعد از عمل
رعایت نکات زیر بعد از عمل تنگی مقعد می‌تواند به پیشگیری از عود مجدد این عارضه و همچنین ایجاد عفونت و عوارض بعد از عمل کمک کند:
- مصرف مایعات و فیبر کافی برای نرم نگه داشتن و عبور آسان مدفوع
- پرهیز از انجام کارهای سنگین
- استفاده از بالش‌های دوناتی هنگام نشستن
- رعایت بهداشت ناحیه مقعد
سلام. ذکر نکردین چقدر از عمل گذشته و اینکه عمل با چه روشی انجام شده؟ اما در هر صورت بهتر هست برای معاینه تشریف بیارید.
سلام. چه راهی هست که تنگی مقعد بعد از عمل شقاق رفع بشه
سلام. چه راهی هست که تنگی مقعد بعد از عمل شقاق رفع بشه