ویروس hpv مخفف Human Papilloma Virus یا همان ویروس پاپیلومای انسانی است، نام گروهی از ویروس‌ها که دارای بیش از ۱۵۰ نوع مختلف است و باعث عفونت و رشد زائده‌هایی در سطح پوست میشود. هر ویروس در گروه دارای یک شماره اختصاصی است که به عنوان نوع (تیپ) HPV شناخته میشود. بیش از ۴۰ نوع HPV، ناحیه تناسلی، مقعد، گلو و حنجره را آلوده می‌کند و اکثر آنها از راه رابطه جنسی منتقل می‌شوند.
hpv چیست؟
ویروس اچ پی وی (HPV) می‌تواند به صورت عفونت پوستی که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست (عفونت تحت بالینی) وجود داشته باشد. بنابراین، بسیاری از افراد مبتلا به HPV تناسلی نمی‌دانند که به آن مبتلا هستند.
این عفونت مقاربتی همچنین می‌تواند باعث ایجاد زگیل‌های پوستی قابل مشاهده از جمله زگیل تناسلی در واژن، زگیل مقعد، دهانه رحم، آلت تناسلی، کشاله ران و گاهی دهان شود.
مقاله مرتبط: علائم زگیل تناسلی
تقریبا تمام سرطان‌های دستگاه تناسلی هم توسط این ویروس ایجاد می‌شوند.
البته عامل ایجاد زگیل دست و پا و سایر قسمت‌های بدن هم همان ویروس اچ پی وی است. یک فرد ممکن است به طور همزمان به بیش از یک نوع hpv آلوده شود. طبق تحقیقات ویروس hpv شایع‌ترین عفونت مقاربتی (STI) در جهان است و اکثر بزرگسالان در دوره‌ای از زندگی خود به یک یا چند نوع آن مبتلا می‌شوند.
البته باید در خاطر داشته باشید تایپ ویروسی که منجر به زگیل تناسلی در زنان و مردان میشود با زگیل‌های نواحی دیگر بدن متفاوت است.
آیا ویروس اچ پی وی خطرناک است؟
زگیل‌های پوستی و تناسلی با اینکه ممکن است آزاردهنده یا حتی دردناک باشند و می‌توانند از فردی به فرد دیگر یا حتی از ناحیه‌ای از بدن به ناحیه دیگر منتقل شوند، در گروه اچ پی وی کم خطر قرار دارند. خطرناکترین انواع اچ پی وی آن‌هایی هستند که می‌توانند باعث تغییرات پیش سرطانی در بدن شوند.
این تغییرات پیش سرطانی که به نام دیسپلازی شناخته می‌شوند، می‌توانند در مقعد، واژن، فرج، دهانه رحم، مقعد، آلت تناسلی یا اوروفارنکس (ناحیه‌ای در پشت دهان و گلو که شامل پایه زبان و لوزه‌ها میشود) رخ دهند.
انواع hpv و بیماری‌هایی که ایجاد می‌کند!
این که عفونت اچ پی وی چگونه ظاهر میشود یا نمی‌شود، به نوع این ویروس و محل عفونت بستگی دارد. این ویروس به شکل‌های مختلف می‌تواند بروز پیدا کند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
زگیل‌های پوستی
حدود ۷۵ درصد از انواع اچ پی وی باعث ایجاد زگیل روی صورت، بازوها، صورت، قفسه سینه، دست‌ها و پاها میشود. در افراد سالم، سیستم ایمنی معمولاً می‌تواند با ویروس‌هایی که باعث زگیل‌های پوستی می‌شوند مبارزه کند، تعداد زائده‌ها را محدود و در نهایت آنها را از بین ببرد.
اما این اغلب در افرادی که سیستم ایمنی آنها به خطر افتاده است، مانند ویروس نقص سیستم ایمنی انسانی (HIV)، بیماری‌های خود ایمنی یا صرفاً در سنین بالا و بچه‌ها صدق نمی‌کند. در این افراد، عفونت اچ پی وی پوست ممکن است باعث ایجاد زگیل‌های گسترده‌تر شود که از بین نمی‌روند.
زگیل تناسلی (زگیل مخاطی)
تقریبا ۴۰ نوع از انواع hpv، از نوع مخاطی در نظر گرفته می‌شوند. به این معنی که غشاهای مخاطی بدن را آلوده می‌کنند. این‌ها همچنین به عنوان اچ پی وی تناسلی یا آنوژنیتال شناخته می‌شوند، زیرا معمولاً ناحیه تناسلی و مقعد را آلوده می‌کنند.
حدود ۹۰ درصد از زگیل‌های تناسلی ناشی از hpv نوع ۶ و ۱۱ هستند. زگیل تناسلی در مردان و زنان معمولا نواحی زیر از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند:
- بیرون و اطراف واژن
- ساقه یا زیر پوست ختنه گاه آلت تناسلی
- داخل واژن یا دهانه رحم
- مجرای ادرار (لوله ای که ادرار از طریق آن از بدن خارج میشود)
- کیسه بیضه
- پرینه (ناحیه بین اندام تناسلی و مقعد)
- ناحیه اطراف مقعد
- داخل مقعد (شایع ترین در افرادی که رابطه جنسی مقعدی دارند)
- زبان، دهان و گلو
سرطان
عفونت‌های پرخطر اچ پی وی که ادامه می‌یابند، در طول زمان می‌توانند باعث سرطان شوند. گاهی اوقات این عفونت‌ها با موفقیت توسط سیستم ایمنی کنترل نمی‌شوند. زمانی که عفونت پرخطر HPV برای سال‌ها ادامه یابد، می‌تواند منجر به تغییرات سلولی شود که اگر درمان نشود، ممکن است در طول زمان بدتر شود و به سرطان‌های دهانه رحم، آلت تناسلی، سرطان مقعد، زبان و گلو تبدیل شود.
علائم hpv در مردان و زنان
علائم اچ پی وی در مردان و زنان تفاوت چندانی ندارند و فقط بسته به اینکه به کدام نوع از این ویروس مبتلا شوند، محل ایجاد آن می‌تواند متفاوت باشد.
زگیل‌های تناسلی در مردان و زنان فقط نواحی مخاطی و تناسلی را درگیر می‌کند و به شل تکی یا خوشه‌ای در نواحی که اشاره کردیم، ایجاد می‌شوند.
زگیل های معمولی هم نی‌توانند هر نقطه از بدن از جمله دست، پا و صورت را درگیر کنند و به شکل برجستگی‌های زبر نمایان شوند.
البته خطر اچ پی وی در زنان بیشتر است و آنها بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان‌های دهانه رحم و واژن قرار دارند.
ویروس اچ پی وی چگونه انتقال می‌یابد؟
اچ پی وی در لایه‌های سطحی پوست زندگی می‌کند. این ویروس اغلب از تماس مستقیم پوست به پوست در طول تماس جنسی نزدیک با فردی که HPV دارد، ایجاد میشود. اچ پی وی می‌تواند از طریق تماس جنسی نافذ و همچنین غیر نفوذی (تناسلی، دهانی و مقعدی) منتقل شود.
HPV از طریق خون یا مایعات بدن مانند مایع منی منتقل نمی‌شود.
از آنجایی که اچ پی وی بسیار رایج است، ابتلا به HPV یک پیامد طبیعی فعالیت جنسی در نظر گرفته میشود. تقریباً هر فردی که تمایلات جنسی داشته باشد، در مقطعی از زندگی خود اچ پی وی خواهد داشت. ممکن است شخصی بدون اینکه بداند به ویروس مبتلا شده است، دیگری را آلوده کند.
آمار نشان می‌دهد که حداقل ۷۰ درصد از شرکای افراد مبتلا به hpv نیز به این عفونت مبتلا هستند.
نحوه تشخیص اچ پی وی
زگیل‌های پوستی و زگیل تناسلی را معمولاً می‌توان با مشاهده در طی معاینه فیزیکی تشخیص داد، اما بهتر است این معاینه توسط دکتر متخصص انجام شود. دکتر متخصص ممکن است بیوپسی یا نمونه بافت کوچکی را برای بررسی زیر میکروسکوپ بگیرد.
ممکن است پزشک برای زنان مبتلا به زگیل تناسلی قابل تشخیص و همچنین یافتن زگیل‌های تناسلی در دهانه رحم که با چشم غیر مسلح قابل رویت نیستند، از روش کولپوسکوپی (روشی که از نور و میکروسکوپ کم قدرت استفاده می‌کند) کمک بگیرد.
آیا آزمایش hpv وجود دارد؟
آزمایشات زیادی برای HPV وجود دارد. اما زمانی که ویروس به صورت غیر فعال وجود دارد، با آزمایش قابل تشخیص نیست. این آزمایش‌ها شامل تست پاپ اسمیر، آزمایش DNA و استفاده از اسید استیک (سرکه) است.
برای زنان با انجام پاپ اسمیر (برداشتن برخی از سلول‌های دهانه رحم با سواب) و ارسال نمونه به آزمایشگاه می‌توان تست اچ پی وی انجام داد. هدف از این آزمایش کمک به پزشک در تصمیم گیری‌های مدیریتی بیشتر در مورد نتایج غیر طبیعی اسمیر دهانه رحم است.
این آزمایش می‌تواند انواع اچ پی وی ۱۶ و ۱۸ را تشخیص دهد و نتایج گسترده‌ای را برای سایر انواع HPV پرخطر در بافت دهانه رحم ارائه دهد.
آزمایش DNA: این آزمایش برای ارزیابی انواع پرخطر HPV اعمال میشود و برای زنان ۳۰ سال و بالاتر همراه با پاپ اسمیر توصیه میشود.
آزمایش محلول سرکه (اسید استیک): این تست برای شناسایی ضایعات مسطح که به سختی قابل مشاهده هستند استفاده میشود.
زنانی که تست HPV مثبت دارند، باید از پزشک در مورد بهترین روش پیگیری برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم مشاوره بگیرند. بسته به تعدادی از عوامل فردی، پزشک ممکن است تکرار آزمایش را در یک تا سه سال، کولپوسکوپی یا بیوپسی دهانه رحم یا درمان تغییرات پیش سرطانی در دهانه رحم توصیه کند.
بطور کلی برای مردانی که علائم ظاهری نداشته باشند، آزمایش hpv وجود ندارد و تشخیص این ویروس در مردان سخت تر است. برای مردان فقط در برخی موارد خاص تست پاپ مقعدی انجام میشود.
درمان hpv
در حالی که بدن اغلب عفونت HPV را ظرف چند ماه تا سال از بین می‌برد، عفونت ممکن است در برخی افراد باقی بماند. هیچ درمانی در دسترس نیست که بتواند بدن را بطور کامل از این ویروس پاکسازی کند، اما برخی از علائم و عواقب HPV قابل درمان است.
چندین روش درمانی برای از بین بردن زگیل‌های تناسلی که از نوع اچ پی وی کم خطر هستند، وجود دارد:
- درمان زگیل تناسلی با لیزر
- کرایو زگیل
- جراحی یا الکتروکوتر
- درمان خانگی
- دارو و پماد زگیل تناسلی
همچنین گزینه‌های درمانی برای ناهنجاری‌های دهانه رحم با درجه بالا وجود دارد.
پیشگیری
نکته کلیدی این است که HPV تناسلی قابل پیشگیری است. واکسیناسیون علیه ویروس اچ پی وی سال‌هاست که در دسترس بوده و شما را از ابتلا به سرطان‌های hpv محافظت می‌کند. ایمن سازی در برابر عفونت HPV به شکل واکسن نه ظرفیتی (HPV9) در دسترس است.
مطلب مرتبط: واکسن زگیل تناسلی
همچنین داشتن یک شریک جنسی و برقراری روابط جنسی محافظت شده به پیشگیری از این ویروی کمک می‌کند.
منابع:
