بیماری شقاق چیست؟ علائم فیشر مقعد، معاینه و تشخیص

بیماری شقاق چیست؟ علائم فیشر مقعد، معاینه و تشخیص

احساس درد و سوزش هنگام اجابت مزاج یا بعد از آن یکی از نشانه‌های شایع بیماری شقاق یا فیشر مقعد است. بسیاری از مبتلایان به این عارضه به چنین علائمی دچار می‌شوند و به دنبال راهی برای درمان این عارضه هستند. شقاق را می‌توان به عنوان دردناک ترین بیماری مقعد معرفی کرد که اگر در مراحل ابتدایی درمان نشود، مزمن شده و نیاز به جراحی و لیزر پیدا می‌کند.

مطلب مرتبط: درمان شقاق یا فیشر مقعد با لیزر

شقاق چیست؟

شقاق مقعدی چیست؟ فیشر (fissure) بیماری شایعی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌نمایند. این بیماری در واقع یک شکاف مقعدی یا زخم مخاطی می‌باشد که قسمت داخلی ناحیه مقعدی یا آنال را که طولی حدود ۳ سانتی متر دارد، دچار می‌سازد.

به عبارت ساده‌تر به زخم ایجاد شده در دهانه خارجی مقعد اطلاق داده می‌شود. البته باید در این میان اذعان داشت که بیماری مورد بحث، دارای عود و بهبودی‌های مکرر است.

بدیهی است این بیماری می‌تواند در نقاط دیگری به غیر از مقعد نیز ایجاد شود، به عنوان مثال این احتمال وجود دارد که بعد از زایمان در سینه ها نیز این عارضه به وجود آید. از سوی دیگر باید به این نکته نیز اذعان داشت که امکان ابتلا به بیماری مورد بحث در تمام سنین حتی شیرخواران نیز وجود دارد و بر اساس آمار موجود میزان ابتلا به شقاق مقعدی در زنان و مردان مساوی می‌باشد.

البته امکان ابتلای بسیاری از بانوان بعد از انجام زایمان طبیعی یا سزارین به این بیماری وجود دارد چرا که در دوران بارداری عضلات لگن شل می‌شود.

فیلم شقاق چیست؟

علت شقاق مقعدی یا فیشر

علت شقاق یا فیشر

بسیاری از متخصصان بر این باور هستند که ایجاد ضربه و آسیب بر اثر عبور مدفوع سفت و خشک از کانال خروجی مقعد می‌تواند عامل اصلی ایجاد این عارضه باشد. اما این در حالی است که بنا بر تحقیقات بین المللی صورت گرفته در خصوص این بیماری ابتلا به اسهال نیز می‌تواند باعث بروز علائم این بیماری گردد.

شایان ذکر است نمونه التهاب‌هایی که در شقاق مزمن (کرونیک فیشر) ظاهر می‌شوند، عبارتند از ایجاد یک توده محافظ یا علائم پوستی در اطراف ناحیه بیماری و یک زائده با ساختار بافت مقعدی که بیش از حد بزرگ شده و در ابتدای این عارضه در کانال مقعدی شکل گرفته است.

با این حال، همیشه فیشر آنال نشانه رژیم غذایی کم فیبر و یبوست نیست و دلایل دیگری هم می‌توانند زمینه ساز بروز این بیماری شوند. علل دیگر عبارتند از:

  • داشتن بیماری التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون
  • کاهش جریان خون در ناحیه آنورکتال
  • اسپاسن مقعدی و داشتن عضلات اسفنکتر مقعد بیش از حد سفت (اسپاسم عضلات اسفنکتر)
  • رابطه جنسی مقعدی
  • قرار دادن اجسام در مقعد

علائم شقاق مقعدی

علائم فیشر

جالب است بدانیم که این بیماری دارای علائمی مانند ایجاد احساس درد به هنگام اجابت مزاج، سوزش، خارش، ایجاد زائده پوستی و همچنین ایجاد خونریزی بعد از عمل دفع می‌باشد.

هرچند در این میان باید خاطر نشان کرد که میزان بروز علائم متناسب با نوع یا درجه آن متفاوت است، اما ایجاد احساس درد در تمام افراد مبتلا وجود دارد.

تشخیص فوری بیماری فیشر و مشاوره آنلاین

اگر علائم مشابهی را تجربه می‌کنید و برای تشخیص بیماری‌ نیاز به کمک دارید می توانید از طریق واتساپ با ما در ارتباط باشید.

انواع شقاق

گفتنی است این بیماری را می‌توان بر اساس علائم و مدت زمان ایجاد آن بر دو نوع حاد و مزمن تقسیم بندی کرد.

شقاق حاد: این حالت در مراحل ابتدایی بیماری یعنی در ۳ تا ۶ هفته اول که علائم بیماری ظاهر می‌شود بروز خواهد کرد. فیشر حاد یک زخم یا شکاف سطحی و کوچک است که در قسمت آندرم یعنی قسمت پوشش سلولی مقعد به وجود می‌آید.

شقاق مزمن: این حالت بیشتر بر اساس ورم ها و تصلب بافت‌ها (فیبروسیز) ایجاد می‌شود. به عبارت ساده تر بعد از گذشت بیش از ۸ الی ۱۲ هفته علائم بیماری تشدید می‌شود و در ۹۵ درصد موارد نیاز به انجام جراحی در این دسته از بیماران وجود دارد.

باید در نظر داشت که شقاق حاد، خود را به صورت یک زخم خطی نشان می‌دهد، اما شقاق مزمن زخم وسیع تری است که لبه های برجسته دارد. به گونه‌ای که فیبرهای سفید عضله اسفنکتر داخلی در کف آن قابل مشاهده است و اغلب در سمت خارجی این زخم یک منگوله پوستی (Skin tag) دیده می‌شود.

عوارض شقاق یا فیشر آنال

شقاق مقعدی با بیماری های جدی تری مانند سرطان روده مرتبط نیست، اگرچه علائم سرطان مقعد ممکن است شبیه فیشر باشد. برخی از عوارض احتمالی شقاق مقعدی عبارتند از:

فیشر مزمن مقعد: پارگی بهبود نمی‌یابد و با گذشت زمان این می‌تواند باعث ایجاد بافت اسکار گسترده در محل شکاف شود. همچنین علائم بیماری تشدید می‌شود، به گونه‌ای که بیمار را از اجابت مزاج پرهیز می‌کند.
فیستول مقعدی: «تونل‌های» غیرطبیعی کانال مقعد را به اندام‌های اطراف و معمولاً سایر بخش‌های روده پیوند می‌زنند.
تنگی مقعد: به دلیل اسپاسم اسفنکتر مقعد یا انقباض بافت اسکار حاصله، کانال مقعد به طور غیر طبیعی باریک می‌شود.

https://www.betterhealth.vic.gov.au

نحوه معاینه و تشخیص شقاق

توصیه می‌شود در صورت مشاهده زخم و وجود خونریزی بعد از اجابت مزاج، برای معاینه زخم و تشخیص بیماری به پزشک متخصص مراجعه شود. می‌توانید برای تشخیص و درمان فیشر به پزشک جراح عمومی یا متخصص بیماری‌های کلورکتال مراجعه کنید.

پزشک در ابتدا در مورد علائم و شرایطی که اخیرا تجربه کرده‌اید سوالاتی می‌پرسد. همچنین ممکن است اطلاعاتی درمورد عادات اجابت مزاج و حرکات روده‌ای‌تان از شما پرسیده شود. فیشر معمولا با یک معاینه ساده مقعد قابل مشاهده است و نیازی به معاینه داخل مقعد و رکتوم نیست.

البته بعضی از زخم‌ها ممکن است حاکی از بیماری های دیگری چون بیماری‌های التهابی روده، سیفلیس، نقص سیستم ایمنی، سل، ایدز و سرطان مقعد باشد.

در صورتی که دکتر شقاق به این عارضه‌ها مشکوک شود، انجام یکسری از آزمایشات را تجویز می‌کند.

بنابراین بهتر است با بروز زخم و یا حتی خونریزی برای تشخیص به پزشک متخصص مراجعه شود، هرچند در این میان باید خاطر نشان کرد که در صورت بروز احساس درد شدید باید معاینه داخلی را تا کمتر شدن احساس درد به تعویق انداخت. این در حالی است که می‌توان برای رد سایر علل خونریزی مقعدی از آندوسکوپی و یا سیگموییدوسکوپی استفاده کرد.

عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به فیشر مقعد

به طور کلی می‌توان عوامل مختلفی را باعث بروز و یا تشدید بیماری شقاق یا فیشر بر شمرد که در ادامه به شرح آن می پردازیم.

  • ابتلا به یبوست و خشکی مقعد
  • ابتلا به اسهال
  • سابقه بارداری های متعدد
  • سرطان خون
  • بیماری کرون
  • بیماری های نقص ایمنی

بررسی روش های پیشگیری از ابتلا به این عارضه

همان گونه که می دانیم پیشگیری از ابتلا به این بیماری مانند سایر بیماری‌ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، از این رو بسیاری از متخصصان بر این باور هستند که بهترین راه پیشگیری و درمان و خونریزی جلوگیری از بروز یبوست می‌باشد،

بدین معنا که فرد مبتلا باید از رژیم غذایی مناسب پیروی کند تا دچار یبوست نشود، چرا که در صورت بروز یبوست فرد شرایط بدتری را تجربه خواهد کرد.

پیشگیری از فیشر با رژیم غذایی

با رعایت موارد زیر تا حد زیادی می‌توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد:

  • استفاده از مواد غذایی فیبر دار
  • استفاده از سبزیجات
  • استفاده از میوه جات
  • استفاده کافی از مایعات
  • استفاده از نان سبوس دار
  • استفاده از روغن زیتون به جای سس در سالاد
  • انجام فعالیت های بدنی مناسب
  • میل غذا در فضای آرام و به دور از تنش و یا استرس

باید توجه داشته باشید که رژیم غذایی در هر فرد متناسب با شرایط وی توصیه می‌شود. همچنین باید طی هر ماه این رژیم غذایی تغییر یابد.

لازم به ذکر است که برای عدم ابتلا به یبوست در این میان می‌توان به همراه رعایت رژیم غذایی مناسب از ملین‌هایی مانند پودر پسیلیوم، برن و سی لاکس نیز استفاده کرد.

بیماری شقاق در زنان باردار

بیماری شقاق در زنان یکی از عوارض شایع بارداری می‌باشد. چرا که فرد در این دوران به علت استفاده از قرص آهن و مواردی از این دست و یا عدم تحرک لازم، تغییر هورمون‌ها و ایجاد فشار زیاد به ناحیه لگن به یبوست مبتلا می‌شود.

برای درمان شقاق بهتر است زیر نظر متخصص زنان اقدام به مصرف دارو نمایند و همچنین در صورت امکان انجام جراحی را به بعد از زایمان موکول کنند.

چگونه این عارضه را درمان کنیم؟

اگر علائم فیشر بعد از مدتی بهبود پیدا نکرد یا زخم شقاق دائما عود کرد، باید از روش‌های لیزر و جراحی شقاق برای درمان این عارضه کمک بگیرید. روش‌های درمان فیشر که در حال حاضر از آنها استفاده می‌شود شامل موارد زیر است:

سوالات متداول درباره بیماری فیشر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

41 دیدگاه

  1. clinic گفت:

    درد و سوزش علت های بسیار زیادی داره مثلا ممکن هست بواسیر باشه. برای شخیص قطعی باید معاینه بشین.

  2. نبوی گفت:

    دکتر من بعد مدفوع مقعدم خیلی درد و سوزش داره علائم دیگه‌ای ندارم میتونه شققا مقعدی باشه و اینکه ایا خطری داره؟

  3. clinic گفت:

    سلام
    بله احتمالا شقاق مزمن هست که نیاز به جراحی یا لیزر داره و خود به خود برطرف نمیشه
    جهت تعیین وقت تماس بگیرید ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸

  4. میرزایی گفت:

    سلام. من از دیروز متوجه شدم یک زخم عمیق روی مقعد دارم خیلی هم قرمز هست آیا همون شقاق هست ؟ خودش خوب میشه؟

  5. clinic گفت:

    سلام. شاید شقاق یا بواسیر داشته باشید جهت تشخیص قطعی باید معاینه بشین حضورا تشریف بیارید.

  6. صادق گفت:

    سلام من موقع دستشویی رفتن درد زیاد دارم یکی دوبارم خون روی مدفوعم دیدم لطفا بگید باید برای درمانش چیکار کنم

  7. clinic گفت:

    سلام
    احتمالش هست اما بدون معاینه نمیشه تشخیص قطعی داد و باید سایر علائمتون هم بررسی بشه
    شقاق معمولا با خونریزی و سوزش همراهه
    برای وقت معاینه میتونید تماس بگیرید ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸

  8. reza گفت:

    سلام من از هفته گذشته موقع دفع مقعدم تیر میکشه خیلی آزاردهندس ممکنه شقاق باشه؟

  9. clinic گفت:

    سلام. بدون معاینه نمیشه تشخیص داد. درد و خونریزی علت های بسیار زیادی داره. برای تشخیص قطعی باید معاینه بشین.

  10. سارینا گفت:

    سلام. من زخمی روی مقعد نمیبنم اما درد و خونریزی دارم آیا شقاق دارم یا مشکل دیگه ای هست

  11. clinic گفت:

    سلام. باید معاینه بشین حضورا تشریف بیارید.

  12. مرضیه گفت:

    سلام آقای دکتر. من تا هفته قبل هیچ علامتی نداشتم اما به یکباره، یک زخم روی مقعدم زده که خیلی هم درد میکنه آیا شقاق هست چطور میتونم مطمئن بشم؟

  13. clinic گفت:

    سلام. با درمان های خانگی مثل مصرف فیبر برای نرم نگه داشتن مدفوع میتوان به درمان این بیماری کمک کرد. با مصرف پماد شقاق نیز به رفع علام بیماری کمک کرد. اما اگر در طی ۲ هفته با این روشها شقاق رفع نشد. یعنی مصرف پماد برای شما بی فایده بوده و باید بیماری با جراحی رفع شود.

  14. clinic گفت:

    سلام
    باید فیبر و مایعات زیاد مصرف کنید و همچنین میتونید روزی دو تا سه بار حمام سیتز بگیرید تا عضلات اسفنکترتون از حالت انقباض خارج بشه
    اگر مشکل برطرف نشد حتما برای معاینه حضوری مراجعه کنید ۰۲۱۸۸۸۷۰۸۹۶

  15. فتحی گفت:

    سلام من ماه ششم بارداری هستم و چندبار خون تو مدفوعم دیدم یکمی دفع هم برام سخته و دچار درد میشم اگر شقاق باشه چه درمانی رو پیشنهاد میدین

  16. جواهری گفت:

    من شقاق دارم اما از جراحی میترسم لطفا یه راهی بگید که تو خونه درمانش کنم واقعا الان نمیتونم عمل کنم

  17. clinic گفت:

    سلام
    بله اما باید سایر علائمتون هم بررسی بشه میتونید برای معاینه حضوری تماس بگیرید ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸

  18. Gualine گفت:

    سلام من بعد از مدفوع سوزش زیاد دارم دلیلش میتونه شقاق باشه

  19. clinic گفت:

    سلام. مهمترین مورد جلوگیری از یبوست هست. برای این مورد باید بیشتر از غذاهای مایع مثل سوپ استفاده کنید و خورکی های فیبر را حتما در رژیم غذایی خود بگنجانید.

  20. هادی گفت:

    سلام دکتر لطفا بگید برای کاهش علائم بعد از عمل چیکار باید بکنیم

  21. clinic گفت:

    سلام احتمالا شقاق هست. جهت تشخیص دقیق ازش عکس بگیرید و برای ما در واتساپ ارسال کنید : ۹۱۹۷۷۱۵۵۲۷

  22. سامیار گفت:

    سلام. من یه مدت یبوست داشتم. الان یک زخم روی مقعدم هست که قرمز و ملتهبه و خیلی هم درد داره، باید چیکار کنم؟

  23. clinic گفت:

    دوست عزیز ممکنه دچار زخم مقعدی یا شقاق خفیف شده باشید. باید سعی کنید از یبوست پیشگیری کنید
    حمام آبگرم بگیرید و اگر علائمتون بهتر نشد برای معاینه حضوری مراجعه کنید ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸

  24. عبادی گفت:

    من بعضی وقتا بعد از مدفوع مقعدم میسوزه اما همیشگی نیست و اینکه خودم نگاه کردم فقط یکم قرمزی دیدم لطفا راهنمایی میکنید

  25. clinic گفت:

    سلام. باید معاینه بشین حضورا تشریف بیارید

  26. فرزانه گفت:

    سلام عرض خسته نباشید.
    من بعد از یک مدت یبوست یک زخم دردناک روی مقعدم زده که خیلی میسوزه آیااین شقاق هست باید پیش چه دکتری برم؟

  27. clinic گفت:

    سلام
    اگر هیچ مشکلی براتون ایجاد نمیکنه نیازی به درماان نیست اما در صورتیکه بزرگتر شد یا تعدادش زیاد شد و یا اینکه علائمی دیگه ای مثل درد و خونریزی داشتین لازمه که مراجعه کنید
    ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸

  28. سعید گفت:

    سلام دکتر من لبه بیرونی سوراخ معقد یه جوش کوچیک دارم چندروزه که متوجه شدم دکتررفتم گفتن بخاطراسترسه چون ن دردداره ن ترشح ن خونریزی نظرتون چیه

  29. clinic گفت:

    سلام
    دوست عزیز خونریزی و سوزش مقعد مشابه علائم بیماری شقاق یا فیشر مقعد است و ممکنه به قدری زخمتون مزمن شده باشه که زخمتون عفونت کرده باشه
    توصیه میکنم سریع تر مراجعه کنید ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸

  30. clinic گفت:

    سلام
    ممکنه به دلیل زخم مقعدی یا شقاق باشه. باید سایر علائمتون مثل سوزش و خونریزی هم بررسی بشه
    سعی کنید تا حد امکان از یبوست جلوگیری کنید و به اندازه کافی فیبر مصرف کنید. همچنین مصرف پماد آنتی فیشر هم میتونه بهتون کمک کنه اما اگر بعد از یک هفته علائمتون بهتر نشد حضوری تشریف بیارید

  31. clinic گفت:

    زخم مقعدی همون شقاق هست. تا حد امکان با مصرف فیبر از یبوست جلوگیری کنید و برای تعیین وقت معاینه و عمل لیزر شقاق با کلینیک تماس بگیرید ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸

  32. محمدرضا گفت:

    من بعد از مدفوع دچار درد مقعد میشم و تا نیم ساعت این درد ادامه داره لطفا دلیلشو بهم بگید

  33. صادقی گفت:

    سلام دکتر وقتتون بخیر من از مقعدم خون و عفونت میاد و موقع مدفوع سوزش دارم چیکار باید بکنم

  34. منصور گفت:

    مقعدم زخمه میخوام عمل کنم. زخمه می خاره خون میاد

  35. clinic گفت:

    سلام دوست عزیز
    با توجه به شدت تنگی دریچه مقعد درمان میتونه متفاوت باشه و با مصرف دارو یا استفاده از دیلاتاسیون ها برطرف بشه اما با لیزر خیر

  36. اشکان گفت:

    سلام و خسته نباشید
    من چند ساله پیش عمل شقاق داشتم Sphinctrotomy . و حالا به خاطر جای زخم بعد عمل دچار تنگی مقعدی شدم Anal stenosis. ایا مشکلم با لیزر حل میشه؟

  37. clinic گفت:

    هرچه درمان و به تعویق بندازید زخم شقاق عمیق تر و دردناک تر میشه. باید فیبر کافی مصرف کنید، حمام سیتز داشته باشید و هرچه زودتر برای درمان قطعی اقدام کنید

  38. clinic گفت:

    سلام
    دوست عزیز اگر بعد از یک هفته مصرف پماد علائمتون بهتر نشد به این معنیه که دچار شقاق مزمن هستید که با دارو درمان نمیشه و نیاز به لیزر و جراحی شقاق هست
    میتونید برای بررسی وضعیت بیماریتون حضوری تشریف بیارید. جهت تعیین وقت با ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸ تماس بگیرید

  39. فاطمه گفت:

    پماد ایپروئید داده معاینه کردن گفتن عفونت هم نکرده شقاق هست ولی همچنان درد میکنه موقع مدفوع کردن اولش ولی بعدا آروم میشه خونریزی هم ندارم فقط انگار زخم هستش موقع مدفوع کردن وگرنه بعد از یکی دو ساعت اوکی میشه الان باید چیکار کنم

  40. فاطمه گفت:

    سلام من هنگام دفع مزاج احساس درد دارم و بعد از دفع دفع مزاج دردم کمتر میشه خونریزی ندارم فقط درد اذیت کنندس دکتر رفتم گفته شقاق پماد داده استفاده کردم فرقی نکردم من الان باید چیکار کنم

  41. Arbiple گفت:

    سلام آقای دکتر عزیز وقتتون بخیر.من چندروزه تو مقعدم احساس سوزش زیاد دارم باید چیکار کنم